Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα συγκαταλέγονται μεταξύ των κινδύνων οι οποίοι μπορούν να αλλάξουν «ρότα» στις αγορές κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους, όπως αναφέρει ανάλυση του MarketWatch, η οποία εξετάζει τα δέκα γεγονότα που μπορούν πλήξουν επενδυτικές διαθέσεις αλλά και οικονομίες.
Όπως αναφέρει η αμερικανική οικονομική-χρηματιστηριακή ιστοσελίδα στην ουσία πρόκειται για τους «gray swans» του επόμενου έτους. Ας δούμε ποιους επιλέγει και τι τονίζει για Ελλάδα αλλά και εν γένει τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα
Ο πλέον επιτακτικός κίνδυνος έρχεται για την Ευρώπη από την Ελλάδα. Εξακολουθεί να υπάρχει το ενδεχόμενο πρόωρων εθνικών εκλογών τον Ιανουάριο, με τον αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ να είναι έτοιμος να ανέλθει στην εξουσία. Αν και το κόμμα εκφράζει, πλέον, πιο μετριοπαθείς απόψεις σχετικά με το «σκίσιμο» του Μνημονίου, κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει νέες πηγές ανησυχίας. “Ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να μην είναι ο “ταραχοποιός” που ήταν στο παρελθόν, αλλά θα γίνει σύντομα Πρωθυπουργός και θα οδηγήσει την Ελλάδα σε μία νέα κρίση χρέους”, υποστηρίζει ο Stephen Pope, επικεφαλής της εταιρείας Spotligh Ideas. Κατόπιν προσθέτει ότι “το εάν ή όχι η Ελλάδα θα φύγει από την Ευρωζώνη είναι συζητήσιμο. Θα έλεγα ότι οι ολονύκτιες συνεδριάσεις θα επιστρέψουν στις Βρυξέλλες, καθώς η ελίτ κινεί γη και ουρανό για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους”.
«Λεπτές ισορροπίες» για Fed
Η πρόεδρος της Fed, Janet Yellen, φρόντισε να «μαζέψει» τους υπεραισιόδοξους και να ξεκαθαρίσει ότι η τράπεζα θα ακολουθήσει προσεκτική πολιτική σε ό,τι αφορά την αύξηση επιτοκίων. Όμως η Fed είναι αντιμέτωπη με δύσκολες ισορροπίες. Εάν κινηθεί πολύ γρήγορα θα καταστρέψει την ανάκαμψη, ενώ εάν αργήσει πολύ τότε θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια με επιθετικότητα, προκειμένου να «νικήσει» την άνοδο του πληθωρισμού.
Αντιστροφή τάσεων στο πετρέλαιο
Το να είναι κάποιος απαισιόδοξος για την πορεία του πετρελαίου είναι απόλυτα φυσιολογικό, με δεδομένο το αρνητικό ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης. Όμως το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης, όπως προειδοποιεί ο Gordon Gray της HSBC, μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να οδηγήσει σε ράλι τόσο το αμερικανικό αργό (WTI) όσο και το Brent, τα οποία έχουν χάσει σχεδόν το 50% της αξίας τους από την αρχή του έτους.
Κυβερνοεπιθέσεις
Η πρόσφατη περίπτωση της Sonyh αποτελεί μία ακόμη υπενθύμιση πόσο επικίνδυνες είναι οι κυβερνοεπιθέσεις -είτε από μεμονωμένους hackers είτε από κράτη – για επιχειρήσεις, συστήματα πληρωμών αλλά ακόμη και για το ίδιο το Διαδίκτυο.
"Ξηρασία" ρευστότητας
Στις 15 Οκτωβρίου 2014 υπήρξε ένα «μίνι φλας κραχ», με την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου να υποχωρεί κατά 35 μονάδες βάσης. Κατόπιν αντέστρεψε πορεία αλλά αυτό υπογράμμισε τους φόβους που μπορεί να προκαλέσει μία “ξηρασία” ρευστότητας.
Κρίση στα νομίσματα αναδυόμενων αγορών
Το πετρέλαιο βυθίζεται και το ίδιο ισχύει με τα νομίσματα χωρών παραγωγής πετρελαίου όπως Βραζιλία και Ρωσία. Ταυτόχρονα η απόφαση της Fed να καθυστερήσει την αύξηση επιτοκίων, αποτελεί έναν ακόμη αρνητικό παράγοντα για τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών. “Οι συναλλαγματικές κρίσεις είναι κάτι το σύνηθες στην ιστορία των αγορών”, σημειώνει ο Rahul Shah, επικεφαλής της Ideal Asset Management και συμπληρώνει “για να συμβεί θα πρέπει το πετρέλαιο να υποχωρήσει στα 40 δολάρια. Κανείς δεν το αναμένει αλλά και κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει”.
Πόλεμος στην Ουκρανία ή κάπου αλλού
Η σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία δεν έχει τελειώσει. Μετά την απόσχιση Ντόνεσκ και Λουχανσκ από την Ουκρανία – μετά από ενέργειες φιλορώσων – μόνο μέσω στρατιωτικής επέμβασης μπορούν αυτές να επιστρέψουν στην κυριαρχία της χώρας. Μπορεί Ουκρανία και Ρωσία να «έλυσαν» τις διαφορές τους σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, αλλά η πρόσφατη ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν δημιουργεί αρκετές ανησυχίες. Ο κ. Πούτιν επιτέθηκε στη Δύση και τόνισε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή – με την επικείμενη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ – αποτελεί επιθετική κίνηση. Ως εκ τούτου ενδεχόμενο επέμβασης ή πολέμου στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μία ακόμη χώρα που αποτελεί κίνδυνο είναι η Ν. Κορέα και οι προθέσεις της έναντι Ιαπωνίας αλλά ακόμη και ΗΠΑ.
Πανδημία του ιού Έμπολα
Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τόνισε ότι η επιδημία του Έμπολα έχει υποχωρήσει σε Γουινέα και Σιέρα Λεόνε, η Σιέρα Λεόνε δεν ήταν και τόσο τυχερή. Ο γιατρός Victor Willoughby, ένας από αυτούς που αγωνίστηκαν κατά του ιού με πάθος, έχασε τη ζωή του και ήταν ο 11ος γιατρός που πέθανε στην χώρα από τον Έμπολα. Μία παγκόσμια πανδημία, αν και δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να συμβεί, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Πάντως ο παγκόσμιος πληθυσμός δεν θα είναι απόλυτα ασφαλής εάν πρώτα δεν «πέσει» ο ρυθμός επέκτασης της ασθένειας στο μηδέν.
Τρομοκρατία
Αύξηση της συχνότητας αεροπορικών επιθέσεων ενάντια στο ISIS (Islamic State of Iraq and Suria), βοήθησε τις κουρδικές δυνάμεις να ανακτήσουν τμήμα των εδαφών του Ιράκ. Παρά ταύτα, όμως, ο ISIS εξακολουθεί να ελέγχει μεγάλες εκτάσεις σε Συρία και βόρειο Ιράκ. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες οι ΗΠΑ μπορεί να εμπλακούν και σε επίγειες μάχες ενάντια στον ISIS. Κάθε φορά που οι ΗΠΑ προχωρούν σε τέτοιου είδους στρατιωτικές κινήσεις, ακολουθεί αύξηση τιμών πετρελαίου, ενίσχυση δολαρίου, ενώ συνήθως μετοχές και απόδοση αμερικανικών ομολόγων υποχωρούν. Επίσης υπάρχουν και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, για παράδειγμα στο Πακιστάν, που έχουν καταστεί ιδιαίτερα δραστήριες.
Σύγκρουση Ιαπωνίας και Κίνας
Πρόκειται για μία διαμάχη που διαρκεί αρκετές δεκαετίες και αφορά τον έλεγχο μερικών κατάκοιτων μικρών νησιών στην Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας. Τα νησιά αυτά έχουν πολύ χαμηλή στρατηγική σημασία, αλλά οι Κινέζοι τα θεωρούν σύμβολο των ιαπωνικών θηριωδιών κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή τη στιγμή οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών έχουν φθάσει σε αδιέξοδο. Πιθανή σύγκρουσή τους θα αναστατώσει τις αγορές, καθώς οι επενδυτές θα «γυρίσουν την πλάτη» στις μετοχές και θα στραφούν σε καταφύγια όπως ο χρυσός, το αμερικανικό δολάριο και το κρατικό χρέος.
Όπως αναφέρει η αμερικανική οικονομική-χρηματιστηριακή ιστοσελίδα στην ουσία πρόκειται για τους «gray swans» του επόμενου έτους. Ας δούμε ποιους επιλέγει και τι τονίζει για Ελλάδα αλλά και εν γένει τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα
Ο πλέον επιτακτικός κίνδυνος έρχεται για την Ευρώπη από την Ελλάδα. Εξακολουθεί να υπάρχει το ενδεχόμενο πρόωρων εθνικών εκλογών τον Ιανουάριο, με τον αντιμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ να είναι έτοιμος να ανέλθει στην εξουσία. Αν και το κόμμα εκφράζει, πλέον, πιο μετριοπαθείς απόψεις σχετικά με το «σκίσιμο» του Μνημονίου, κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει νέες πηγές ανησυχίας. “Ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να μην είναι ο “ταραχοποιός” που ήταν στο παρελθόν, αλλά θα γίνει σύντομα Πρωθυπουργός και θα οδηγήσει την Ελλάδα σε μία νέα κρίση χρέους”, υποστηρίζει ο Stephen Pope, επικεφαλής της εταιρείας Spotligh Ideas. Κατόπιν προσθέτει ότι “το εάν ή όχι η Ελλάδα θα φύγει από την Ευρωζώνη είναι συζητήσιμο. Θα έλεγα ότι οι ολονύκτιες συνεδριάσεις θα επιστρέψουν στις Βρυξέλλες, καθώς η ελίτ κινεί γη και ουρανό για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους”.
«Λεπτές ισορροπίες» για Fed
Η πρόεδρος της Fed, Janet Yellen, φρόντισε να «μαζέψει» τους υπεραισιόδοξους και να ξεκαθαρίσει ότι η τράπεζα θα ακολουθήσει προσεκτική πολιτική σε ό,τι αφορά την αύξηση επιτοκίων. Όμως η Fed είναι αντιμέτωπη με δύσκολες ισορροπίες. Εάν κινηθεί πολύ γρήγορα θα καταστρέψει την ανάκαμψη, ενώ εάν αργήσει πολύ τότε θα πρέπει να αυξήσει τα επιτόκια με επιθετικότητα, προκειμένου να «νικήσει» την άνοδο του πληθωρισμού.
Αντιστροφή τάσεων στο πετρέλαιο
Το να είναι κάποιος απαισιόδοξος για την πορεία του πετρελαίου είναι απόλυτα φυσιολογικό, με δεδομένο το αρνητικό ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης. Όμως το ισοζύγιο προσφοράς-ζήτησης, όπως προειδοποιεί ο Gordon Gray της HSBC, μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να οδηγήσει σε ράλι τόσο το αμερικανικό αργό (WTI) όσο και το Brent, τα οποία έχουν χάσει σχεδόν το 50% της αξίας τους από την αρχή του έτους.
Κυβερνοεπιθέσεις
Η πρόσφατη περίπτωση της Sonyh αποτελεί μία ακόμη υπενθύμιση πόσο επικίνδυνες είναι οι κυβερνοεπιθέσεις -είτε από μεμονωμένους hackers είτε από κράτη – για επιχειρήσεις, συστήματα πληρωμών αλλά ακόμη και για το ίδιο το Διαδίκτυο.
"Ξηρασία" ρευστότητας
Στις 15 Οκτωβρίου 2014 υπήρξε ένα «μίνι φλας κραχ», με την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου να υποχωρεί κατά 35 μονάδες βάσης. Κατόπιν αντέστρεψε πορεία αλλά αυτό υπογράμμισε τους φόβους που μπορεί να προκαλέσει μία “ξηρασία” ρευστότητας.
Κρίση στα νομίσματα αναδυόμενων αγορών
Το πετρέλαιο βυθίζεται και το ίδιο ισχύει με τα νομίσματα χωρών παραγωγής πετρελαίου όπως Βραζιλία και Ρωσία. Ταυτόχρονα η απόφαση της Fed να καθυστερήσει την αύξηση επιτοκίων, αποτελεί έναν ακόμη αρνητικό παράγοντα για τα νομίσματα των αναδυόμενων αγορών. “Οι συναλλαγματικές κρίσεις είναι κάτι το σύνηθες στην ιστορία των αγορών”, σημειώνει ο Rahul Shah, επικεφαλής της Ideal Asset Management και συμπληρώνει “για να συμβεί θα πρέπει το πετρέλαιο να υποχωρήσει στα 40 δολάρια. Κανείς δεν το αναμένει αλλά και κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει”.
Πόλεμος στην Ουκρανία ή κάπου αλλού
Η σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία δεν έχει τελειώσει. Μετά την απόσχιση Ντόνεσκ και Λουχανσκ από την Ουκρανία – μετά από ενέργειες φιλορώσων – μόνο μέσω στρατιωτικής επέμβασης μπορούν αυτές να επιστρέψουν στην κυριαρχία της χώρας. Μπορεί Ουκρανία και Ρωσία να «έλυσαν» τις διαφορές τους σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, αλλά η πρόσφατη ομιλία του Βλαντιμίρ Πούτιν δημιουργεί αρκετές ανησυχίες. Ο κ. Πούτιν επιτέθηκε στη Δύση και τόνισε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς την Ανατολή – με την επικείμενη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ – αποτελεί επιθετική κίνηση. Ως εκ τούτου ενδεχόμενο επέμβασης ή πολέμου στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μία ακόμη χώρα που αποτελεί κίνδυνο είναι η Ν. Κορέα και οι προθέσεις της έναντι Ιαπωνίας αλλά ακόμη και ΗΠΑ.
Πανδημία του ιού Έμπολα
Αν και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) τόνισε ότι η επιδημία του Έμπολα έχει υποχωρήσει σε Γουινέα και Σιέρα Λεόνε, η Σιέρα Λεόνε δεν ήταν και τόσο τυχερή. Ο γιατρός Victor Willoughby, ένας από αυτούς που αγωνίστηκαν κατά του ιού με πάθος, έχασε τη ζωή του και ήταν ο 11ος γιατρός που πέθανε στην χώρα από τον Έμπολα. Μία παγκόσμια πανδημία, αν και δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να συμβεί, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Πάντως ο παγκόσμιος πληθυσμός δεν θα είναι απόλυτα ασφαλής εάν πρώτα δεν «πέσει» ο ρυθμός επέκτασης της ασθένειας στο μηδέν.
Τρομοκρατία
Αύξηση της συχνότητας αεροπορικών επιθέσεων ενάντια στο ISIS (Islamic State of Iraq and Suria), βοήθησε τις κουρδικές δυνάμεις να ανακτήσουν τμήμα των εδαφών του Ιράκ. Παρά ταύτα, όμως, ο ISIS εξακολουθεί να ελέγχει μεγάλες εκτάσεις σε Συρία και βόρειο Ιράκ. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες οι ΗΠΑ μπορεί να εμπλακούν και σε επίγειες μάχες ενάντια στον ISIS. Κάθε φορά που οι ΗΠΑ προχωρούν σε τέτοιου είδους στρατιωτικές κινήσεις, ακολουθεί αύξηση τιμών πετρελαίου, ενίσχυση δολαρίου, ενώ συνήθως μετοχές και απόδοση αμερικανικών ομολόγων υποχωρούν. Επίσης υπάρχουν και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, για παράδειγμα στο Πακιστάν, που έχουν καταστεί ιδιαίτερα δραστήριες.
Σύγκρουση Ιαπωνίας και Κίνας
Πρόκειται για μία διαμάχη που διαρκεί αρκετές δεκαετίες και αφορά τον έλεγχο μερικών κατάκοιτων μικρών νησιών στην Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας. Τα νησιά αυτά έχουν πολύ χαμηλή στρατηγική σημασία, αλλά οι Κινέζοι τα θεωρούν σύμβολο των ιαπωνικών θηριωδιών κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή τη στιγμή οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών έχουν φθάσει σε αδιέξοδο. Πιθανή σύγκρουσή τους θα αναστατώσει τις αγορές, καθώς οι επενδυτές θα «γυρίσουν την πλάτη» στις μετοχές και θα στραφούν σε καταφύγια όπως ο χρυσός, το αμερικανικό δολάριο και το κρατικό χρέος.