«Το δίκαιο επιβάλλεται από τον δανειστή, σε όλες τις χώρες στις οποίες έχει επιβληθεί Μνημόνιο χρησιμοποιείται το αγγλικό δίκαιο και οι διαφορές παραπέμπονται στα δικαστήρια του Λουξεμβούργου»
«Το αγγλικό δίκαιο επιβάλλει μόνο το ποσό το οποίο χρωστάμε κι ότι όλα τα υπόλοιπα σχετικά με την εκτέλεση της απόφασης καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο»
«Το Σύνταγμα υπερέχει όλων των διεθνών συμβάσεων»
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ,ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ,14/01/2013 (*)
Και για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους:
Στη περίπτωση της Ελλάδας, ο δανειστής εξασφαλίζεται από πιθανές καταχρήσεις που µπορεί να προκύψουν µέσα από την επίκληση «χαλαρωτικών» διατάξεων για την πληρωµή του χρέους που προβλέπονται από το ελληνικό δίκαιο (λ.χ. η απρόβλεπτη µεταβολή των συνθηκών) και µπορεί, κατά το δοκούν, να ερµηνευθούν.
Σε συνθήκες αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του Ελληνικού Δηµοσίου,που ενδεχοµένως θα προκύψει από την εφαρµογή του αγγλικού δικαίου, το αρµόδιο δικαστήριο είναι το εθνικό δικαστήριο, το οποίο και θα εφαρµόσει το Ελληνικό δίκαιο. Αυτό προκύπτει τόσο από την εθνική όσο και από τη διεθνή νοµολογία (βλ. υπόθεση Lotus του Δικαστηρίου της Χάγης), και έχει βαθύτατα ριζώσει στη διεθνή πρακτική.
Κατά συνέπεια, ο Έλληνας δικαστής θα κληθεί να αποφασίσει, σε περίπτωση απόφασης άλλου δικαιοδοτικού οργάνου από τα εθνικά, πώς θα προχωρήσει σε αυτό το µέτρο κατά του Δηµοσίου, για περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο έδαφος της χώρας. Σύµφωνα µε το Σύνταγµα (άρθρο 94) «οι δικαστικές αποφάσεις εκτελούνται αναγκαστικά και κατά του Δηµοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ, όπως ο νόµος ορίζει». Ο νόµος όµως που εξειδικεύει τη γενική συνταγµατική ρύθµιση εξαιρεί την αναγκαστική κατάσχεση αντικειµένων τα οποία έχουν ταχθεί για την άµεση εξυπηρέτηση δηµοσίου σκοπού (άρθρο 4 του Ν. 3068/2002). Επίσης, σύµφωνα πάντοτε µετον νόµο, εξαιρούνται από κατάσχεση πράγµατα εκτός συναλλαγής, όπως αρχαία µνηµεία και ακίνητα που χρονολογούνται ως το 1453. Εξαιρούνται, επίσης, εξυπηρετούντα δηµόσιο σκοπό κυβερνητικά κτίρια, νοσοκοµεία, µουσεία, αρχαιολογικοί χώροι κτλ.
Είναι σαφές πάντως ότι αυτό το προνόµιο των Ελληνικών δικαστηρίων να εφαρµόσουν το µάλλον ευνοϊκό εθνικό δίκαιο δεν επεκτείνεται και στα περιουσιακά στοιχεία του δηµοσίου που βρίσκονται στην αλλοδαπή. Αλλά και εκεί υπάρχουν οι εξαιρέσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο (λ.χ. πρεσβείες), και, σε κάθε περίπτωση, αυτά τα στοιχεία είναι µάλλον περιορισµένα (Πολλά ήδη τα πουλήσαμε).
ΟΜΩΣ , σύμφωνα με τον συνταγματολόγο Γιώργο Κασιμάτη :
«Το αγγλικό δίκαιο επιβάλλει μόνο το ποσό το οποίο χρωστάμε κι ότι όλα τα υπόλοιπα σχετικά με την εκτέλεση της απόφασης καθορίζονται από το εθνικό δίκαιο»
«Το Σύνταγμα υπερέχει όλων των διεθνών συμβάσεων»
ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ,ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ,14/01/2013 (*)
Και για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους:
Στη περίπτωση της Ελλάδας, ο δανειστής εξασφαλίζεται από πιθανές καταχρήσεις που µπορεί να προκύψουν µέσα από την επίκληση «χαλαρωτικών» διατάξεων για την πληρωµή του χρέους που προβλέπονται από το ελληνικό δίκαιο (λ.χ. η απρόβλεπτη µεταβολή των συνθηκών) και µπορεί, κατά το δοκούν, να ερµηνευθούν.
Σε συνθήκες αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του Ελληνικού Δηµοσίου,που ενδεχοµένως θα προκύψει από την εφαρµογή του αγγλικού δικαίου, το αρµόδιο δικαστήριο είναι το εθνικό δικαστήριο, το οποίο και θα εφαρµόσει το Ελληνικό δίκαιο. Αυτό προκύπτει τόσο από την εθνική όσο και από τη διεθνή νοµολογία (βλ. υπόθεση Lotus του Δικαστηρίου της Χάγης), και έχει βαθύτατα ριζώσει στη διεθνή πρακτική.
Κατά συνέπεια, ο Έλληνας δικαστής θα κληθεί να αποφασίσει, σε περίπτωση απόφασης άλλου δικαιοδοτικού οργάνου από τα εθνικά, πώς θα προχωρήσει σε αυτό το µέτρο κατά του Δηµοσίου, για περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στο έδαφος της χώρας. Σύµφωνα µε το Σύνταγµα (άρθρο 94) «οι δικαστικές αποφάσεις εκτελούνται αναγκαστικά και κατά του Δηµοσίου, των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ, όπως ο νόµος ορίζει». Ο νόµος όµως που εξειδικεύει τη γενική συνταγµατική ρύθµιση εξαιρεί την αναγκαστική κατάσχεση αντικειµένων τα οποία έχουν ταχθεί για την άµεση εξυπηρέτηση δηµοσίου σκοπού (άρθρο 4 του Ν. 3068/2002). Επίσης, σύµφωνα πάντοτε µετον νόµο, εξαιρούνται από κατάσχεση πράγµατα εκτός συναλλαγής, όπως αρχαία µνηµεία και ακίνητα που χρονολογούνται ως το 1453. Εξαιρούνται, επίσης, εξυπηρετούντα δηµόσιο σκοπό κυβερνητικά κτίρια, νοσοκοµεία, µουσεία, αρχαιολογικοί χώροι κτλ.
Είναι σαφές πάντως ότι αυτό το προνόµιο των Ελληνικών δικαστηρίων να εφαρµόσουν το µάλλον ευνοϊκό εθνικό δίκαιο δεν επεκτείνεται και στα περιουσιακά στοιχεία του δηµοσίου που βρίσκονται στην αλλοδαπή. Αλλά και εκεί υπάρχουν οι εξαιρέσεις που προβλέπει το διεθνές δίκαιο (λ.χ. πρεσβείες), και, σε κάθε περίπτωση, αυτά τα στοιχεία είναι µάλλον περιορισµένα (Πολλά ήδη τα πουλήσαμε).
ΟΜΩΣ , σύμφωνα με τον συνταγματολόγο Γιώργο Κασιμάτη :
- Αν οδηγηθεί ο οφειλέτης, λόγω της μεγάλης ανάγκης που έχει να δανειστεί χρήματα, σε υπερδανεισμό, να δανειστεί δηλαδή περισσότερα χρήματα από όσα χρειάζεται για να κερδίσει περισσότερα ο δανειστής, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο μπορεί να μειωθεί το δάνειο μέχρι το αναγκαίο για την κάλυψη των αναγκών του οφειλέτη. Αυτό με το αγγλικό δίκαιο δεν μπορεί να γίνει.
- Αν ο δανειστής, εκμεταλλευόμενος την ανάγκη του οφειλέτη, αξιώσει μεγαλύτερο τόκο από εκείνον που ισχύει στις συναλλαγές, μπορεί ο οφειλέτης σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο να ζητήσει τη μείωσή του. Αυτό με το αγγλικό δίκαιο δεν γίνεται.
- Η δανειακή σύμβαση που υπέγραψε η Ελλάδα τον Μάη του 2010 είναι γεμάτη με όρους που ισχύουν μόνο για τον οφειλέτη, ενώ δεν προβλέπεται, για χάρη της ισότητας, να ισχύουν αντίστοιχοι και για τον δανειστή. Ο οφειλέτης (η Ελλάδα) μπορεί, σύμφωνα με το δίκαιο των χωρών της ηπειρωτικής Ευρώπης (και της Ελλάδας), να ζητήσει τη ΜΗ εφαρμογή τους εις βάρος του. Σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο, δεν μπορεί.
- Ο οφειλέτης ενώ μπορεί, σύμφωνα με το δίκαιο της ηπειρωτικής Ευρώπης, να ζητήσει τη μείωση του χρέους κατά το ποσό που είναι «επαχθές», δεν μπορεί σύμφωνα με το αγγλικό δίκαιο γιατί δεν αναγνωρίζει αυτό το δικαίωμα. Θα μπορούσε να αναφέρει κανείς πολλά παραδείγματα, που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα απέναντι στις χώρες της Ευρωζώνης και στο ΔΝΤ. Βεβαίως, όλα αυτά είναι αντίθετα προς το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Είναι, όμως, πολύ δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο, να βρει η Ελλάδα ή άλλο κράτος-οφειλέτης το δίκιο του σε διεθνή όργανα. Αυτό το ξέρουν καλά οι δανειστές μας.
(*) Άλλα έλεγε πιο πριν βέβαια......